به گزارش بیدار بورس،  به موجب مفاد ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، هر واحد مسکونی که در طول یک سال، ۱۲۰ روز خالی بماند، به عنوان خانه خالی محسوب و مشمول جرایم مالیاتی مذکور در این ماده قانون می‌شود.

خانه های خالی چگونه مشخص می‌شوند؟

از طریق خوداظهاری:

· وظیفه شناسایی خانه‌های خالی را برعهده وزارت راه و شهرسازی گذاشته است و بدین منظور، سامانه املاک و اسکان در مردادماه سال گذشته آغاز به کار و مردم را ملزم کرد که اطلاعات سکونت خود را در این سامانه اعلام کنند. سامانه ملی املاک و اسکان کشور با آدرس amlak.mrud.ir جهت دریافت خوداظهاری اطلاعات مالکیت و سکونت توسط وزارت راه و شهرسازی طراحی شده و پایان مهر ماه امسال دارای اعتبار است. برای ورود به سامانه لازم است با یک شماره همراه که مالکیت آن برای کدملی شما ثبت شده باشد وارد سامانه شد.

· شهروندان می‌توانند طی تماس با شماره تلفن ۱۵۲۶ اطلاعات خانه‌های خالی را در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار دهند.

مالیات بر خانه های خالی چیست؟

طبق ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم واحدهای مسکونی واقع در شهرهای با جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان به‌عنوان «واحد خالی» شناسایی شوند، از سال دوم به بعد مشمول مالیات معادل مالیات بر اجاره خواهند شد.

به ازای هر ماه بیش از زمان مذکور،  ماهانه مشمول مالیاتی بر مبنای مالیات بر درآمد اجاره به شرح ضرایب سال اول معادل شش برابر مالیات متعلقه، سال دوم معادل ۱۲ برابر مالیات متعلقه و سال سوم به بعد معادل ۱۸ برابر مالیات متعلقه خواهد شد.

مثال: برای روشن شدن چگونگی محاسبه مالیات خانه‌های خالی یک مثال میزنیم، به این صورت که اگر یک واحد مسکونی با ودیعه ۵۰ میلیون تومان و اجاره ماهیانه دو میلیون تومان بیش از چهار ماه خالی بماند در سال اول مشمول ۳۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان جریمه می‌شود.  

نکته: جرائم مالیاتی برای خانه‌های خالی اشخاص حقوقی و دستگاه‌های دولتی درصورتی که بیش از ۵ خانه خالی در هر سال مالیاتی داشته باشند، دو برابر مالیات اشخاص حقیقی است؛ به گونه‌ای مالیات این افراد در سال‌های اول، دوم و سوم به تربیت معادل ۱۲، ۲۴ و ۳۶ برابر ارزش اجاره واحد محاسبه می‌شود

از چه سالی اخذ مالیات برخانه های خالی توسط مجلس تایید شد؟

سال ۹۴ قانونی برای اخذ مالیات بر خانه‌های خالی در مجلس شورای اسلامی تصویب شد اما پس از اصلاح این قانون در مجلس یازدهم سامانه‌ای برای ثبت اطلاعات ملکی در وزارت راه و شهرسازی طراحی و در دولت دوازدهم از آن رونمایی و بر اساس آن یک میلیون و سیصد هزار واحد مسکونی خالی شناسایی شد.

از چه زمانی  اخذ مالیات از خانه های خالی اجرایی میشود؟

در حالی که براساس اعلام رئیس کل سازمان امور مالیاتی قرار بود از مرداد ماه سال ۱۴۰۰ به اندازه نصف ارزش اجاره ماهانه آن دریافت شود، اما به دلیل آماده نبودن سایت خوداظهاری وزارت راه و شهرسازی این مسئله به تعوق افتاد و مهلت ثبت نام تا پایان مهرماه ۱۴۰۰ تمدید شد.

چه خانه هایی معاف از مالیات می‌شوند؟

· خانه هایی که مالک آنها صاحب دو واحد مسکونی باشد؛ یکی در شهر محل سکونت و دیگری در شهر یا روستایی دیگر در آن صورت آن فرد معاف از مالیات برای آن خانه خالی است.

· خانه‌های واقع در شهرهای کمتر از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و روستاها مشمول مالیات نخواهد شد اما باید در سامانه ثبت شوند. (درصورت عدم ثبت در سامانه معادل ۲۰ درصد از اجاره جریمه میشوند)

· اگر افرادی صاحب واحدهای بیشتری بوده اما واحدهای مذکور خالی نباشند، مشمول مالیات نخواهد شد.

· واحدهای مسکونی موقوفه براساس استعلام از سازمان اوقاف و امور خیریه امکان اجاره آنها حسب وقف نامه وجود ندارد، مشمول مالیات بر خانه های خالی نمی‌شوند.

· واحد های مسکونی نوساز به مدت ۱۲ ماه و خانه های نوساز به صورت انبوه به مدت ۱۸ ماه پس از دریافت مجوز شهرداری از مالیات بر خانه های خالی معاف هستند.

· دانشجویان، طلاب، مبتلایان به بیماری‌های خاص و شاغلان که باید در شهری غیر از محل اصلی سکونت اصلی خود حضور داشته باشند با ارایه مدارک مربوط به راستی آزمایی مربوط در هر حوزه مانند: گواهی اشغال به کار و تحصیل از این مالیات معاف می شوند.

· شرکتهای گردشگری و موسسات زیارتی که براساس مجوز خود امکان خرید یا اجاره ملک در شهرهای مختلف را دارند.

هدف از گرفتن این مالیات چیست؟

آنطور که دولت اعلام کرده، هدف از مالیات بر خانه‌های خالی کسب درآمد نیست، بلکه هدف اصلی این است  که افراد خانه‌های خود را خالی نگذارند.  مالیات خانه‌های خالی، ابزار بازدارنده و جلوگیری از خالی ماندن واحد مسکونی است.

ازسوی دیگر این مهم میتواند به عنوان ابزاری برای کنترل بازار مسکن استفاده شود، چراکه در صورت افزایش تعداد مسکن برای اجاره، با بالا رفتن رقابت، میزان اجاره بها کاهش پیدا میکند.

اگر صاحبان املاک، حاضر به ثبت نام در سامانه و خوداظهاری نشوند، چه راه‌هایی برای شناسایی خانه خالی در نظر گرفته شده است؟

· از طریق مغایرت اطلاعات در سامانه با دستگاه های اجرایی و خدمات رسان: دستگاه اجرای مکلف به استعلام وضعیت فرد از سامانه املاک هستند، در صورت مغایرت اطلاعات فرد با استعلام از سامانه مذکور باید این مهم را به  مراجع انتظامی اطلاع دهند.

· گزارش های مردمی: در بسیاری ازمواقع مودیان اطلاعات کامل و درستی را در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار نمی‌دهند به همین دلیل بخشی از اجرای این مصوبه به گزارش‌های مردمی از خانه‌های خالی نیازمند است.

آیا جریمه ای برای کسانی که خوداظهاری را به صورت کامل انجام نمیدهند در نظر گرفته میشود؟

· پس از پایان مهلت خوداظهاری دستگاه های اجرای مکلفند خدمات خود را از قبیل افتتاح حساب، صدور دسته چک، خدمات ناشی از اعمال سیاست‌های حمایتی، یارانه، کمک معیشتی، تعویض پلاک، فروش انشعاب آب، برق، تلفن و گاز، ارسال اسناد ومدارک مانند گواهی نامه، گذرنامه، مدارک خودرو، اخطاریه، ابلاغیه، ثبت نام مدارس در منطقه محل اقامت، استحقاق دریافت خوابگاه دانشجویی و...  را صرفا با اخذ کد ملی و براساس کد پستی و شرح نشانی درج شده در سامانه املاک ارایه می شود.

· حدکثر ظرف مدت ۶ ماه پس از لازم الجرا شدن این تبصره، کلیه ارایه دهندگان خدمات عمومی از قبیل آب و فاضلاب، برق، گاز و تلفن مکلفند قبوض مصرفی را براساس اطلاعات مندرج در سامانه املاک مطالبق با کدپستی یا نشانی صادر نمایند.

· همچنین وزارت نیرو کلف است تعرفه برق شمارگرهایی که ساکنان آنها در سامالانه املاک و اسکان خود اظهاری نکردند را با بالاترین پلکان قیمتی محاسبه کند.

اگر صاحب ملک مدعی شد که ملک مذکور علی رغم تلاش برای اجاره، مستاجر پیدا نکرده، تکلیف چیست؟

وزارت راه و شهرسازی مکلف است در سامانه ملی املاک و اسکان کشور امکان ارزش گذاری مسکن بر اساس قیمت منطقه و معیارهای تاثیر گذار دیگر را داشته باشد؛ بر این اساس در صورتیکه صاحب خانه در دو نوبت از اجاره ملک به قیمت های مشخص شده در سامانه تن ندهد، از روزی که به عنوان خانه خالی در سامانه مذکور مشخص شده باشد باید مالیات پرداخت کند.